İLMÜLEDÜN-Ü SOHBETLER

 

 

 

 

(“Cenabı Huda) ayine-i cemaline tecelli etti,her mir”atda Habibinnin didarı göründü.”

Allahü teala”nın evvela ayine-i cemaline tecelli etdiği beyan olunur.Fakat saha-i vucud-i ekvan olan her ayinede Didarı Habib-i Huda görünüyor.

 

Cemal-i Sübhaniher mir”atda tecelli edince,Hakkın bu tenezzülünde (Esma) zuhur eyledi.Yani  O”nun cemali her mir”atda cilvenüma olunca Esma ile tesmiye edildi ki bunlar birer matla”dır.

 

Ey talib !

 

Vahtedin kesretde görünüşünü ne kadar dilber anlatmışlardır.

 

“Güneş, bir güneştir,fakat namütenahi bir ufk-i tecellinin her noktasında mevcuddur.Halbuki o noktaların her biri marifeti fark cihetiyle birer matla olmak itibariyle sanki envarı-ı cemali tenevvü etti.”

 

Bu nihayetsiz matla”larla evsafının eserlerini meydana çıkardı. İşte asar sani”i kimdir?

 

Cenabı Hakkın esmasıyla asar-ı zahir oldu da biz onları gördük.Fakat bu asar-u evsaf, esma nedir?

 

Evet, vucudiyle mevcud,sıfatıyle muhit,esması ile ma”lum,ef”aliyle zahir,asarıyle meşhud olan Hak”dır.

 

Bu evsaf u esma, asar:Kevn”dir,Alemdir,işte o Kevn,ayni zat”dır.Zira Allah,cami”dir.

 

Hazret-i Gavs”ın bu beytinin azameti müeddası huzurunda bir an dur,insanı nasıl tir tir titretdiğini anla…

 

Tevhid-i külliyi müş”ir olan bu mana beşeriyetin akıl ile mantık ile hiçbir vakit idrak edemiyeceği bir mertebedir.Bu zirve-i tevhide ancak aşk ile çıkılır,zevk ile fehm olunur.

 

Gavsı Geylani Hazretleri:”Esma ve asarın:Kevn,kevn”in de ayni zat olduğunu söyledikten sonra,akabinde:” Vallahü cami”un” cümlesiyle bunun mazhz-ı hakikat olduğunu da isbat buyuruyorlar.Allahü Teala”nın zat-ı celaliyle,ayine-i cemaline tecellisini isbat ile vahdetde kesreti te”sis ediyorlar.Bu suretle Ma”bud ile mahluku,Haklık ile kevn”i ta”rif buyuruyorlar.